Eigenlijk houden supply chain managers en directeuren helemaal niet van onzekerheden. We steken enorm veel effort in het terugdringen van onzekerheden, terwijl deze altijd zullen blijven bestaan. Waarom zijn we nu zo erg op zoek naar garanties? Kunnen we ons niet beter richten op het goed omgaan met onzekerheden? Immers, de enige zekerheid is toch onzekerheid?
We zijn in de loop van de tijd behoorlijk goed geworden in het reduceren van onzekerheid en het beperken van risico’s. Voorraad houden we bijvoorbeeld aan voor het geval dat klanten in een keer veel meer willen bestellen. Verbetertrajecten starten we alleen als er een gezonde business case onder ligt. We spreken levertijdvensters af zodat we wat marge houden, want het verkeer en het weer hebben we niet in de hand. Investeringen doen we alleen als de return-on-investment vooraf helder is, want we weten dat planningen vaak uitlopen en budgetten worden overschreden.
We stoppen we veel energie in het voorkomen van negatieve effecten; zoveel dat we niet doorhebben dat we teveel gericht zijn op het bestrijden van symptomen in plaats van op het daadwerkelijk oplossen van problemen. Dat leidt namelijk weer tot nieuwe onzekerheden.
Zoekend
De afgelopen jaren heb ik bij behoorlijk wat middelgrote bedrijven in de keuken mogen kijken. De crisis is overleefd en nu komt de vraag aan de orde: Wat nu? Blijven doen wat we altijd al deden, is volgens het onderbuikgevoel geen optie meer, omdat concurrenten tegenwoordig uit geheel ander hoek komen.
Technologische ontwikkelingen gaan tien keer zo snel als enkele jaren geleden. In mijn supply chain boeken van ‘vroeger’ stond niets over mobile devices, apps, 3D-printing of drones. Doordat informatie veel sneller beschikbaar is, wordt het ook nog eens lastig om te filteren of je ergens in mee moet gaan of niet. Bovendien kunnen we bedrijven anno 2016 niet meer vergelijken met bedrijven van tien jaar geleden (en dat is maar goed ook). Op welk paard moet je dan wedden? Wie het met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid weet, mag zijn of haar vinger opsteken.
Agile
Ik ben van mening dat ‘size does matter’ steeds minder relevant wordt, want het leidt alleen maar tot schijnzekerheid. Natuurlijk leidt schaalgrootte tot (inkoop)voordelen, maar uiteindelijk trekt er iemand in de keten aan het kortste eind. Grote bedrijven vallen vandaag de dag ook om. Bedrijven die beter dan concurrenten kunnen omgaan met schijnonzekerheid en flexibeler zijn, zijn volgens mij de winnaars van de toekomst. Dat klinkt ongetwijfeld als een open deur, maar ga er maar eens aan staan.
Bedrijven vragen – volkomen begrijpelijk – wat het kost en wat het oplevert. Een geweldige vraag, want deel een is eenvoudig te beantwoorden. Wat het oplevert blijkt uit data- en procesanalyses. Als je dan ook nog verantwoordelijkheid voor het resultaat neemt, zorg je voor een agile bedrijf en koop je zekerheid. Als het inderdaad zo’n open deur is, dan zouden interim-managers en adviseurs geen waarde toevoegen.
Te ingewikkeld
Ik ben zelf een groot voorstander van werken met facts en figures in plaats van op gevoel, ofschoon het laatste wel belangrijk is. Als iets niet goed voelt, doe het dan niet. Ik zie wel dat de drang naar het volledig weghalen van onzekerheden zo groot is dat we het vaak veel te ingewikkeld maken.
Doe het gewoon en zorg dat geen (langdurige) verplichtingen aan gaat. Processen stap voor stap verbeteren, brengt nauwelijks onzekerheid met zich mee, want je gaat niet voor iets disruptiefs en je springt ook niet direct van de kelder op de zolder. Maak het allemaal wat minder ingewikkeld (niet minder resultaatgericht) want anders leidt dat alleen maar tot het creëren van nog meer schijnzekerheid.
Oplossing
Met onzekerheid blijf je hele leven te maken hebben. Hoe vaak ik het afgelopen jaar niet gehoord heb: ‘Zo, jij hebt lef om voor je zelf te beginnen in deze tijd. Meld je voor de zekerheid aan bij het UWV, want je komt in aanmerking voor een uitkering.’ Dat laatste heb ik dus niet gedaan, want volgens mij is de beste manier om met onzekerheid om te gaan gewoon met gezond verstand naar eer en geweten ondernemen.
Ondernemers zien altijd kansen, nemen weloverwogen risico’s en denken vooruit. Daardoor kunnen ze snel inspelen op onzekerheden. Het gaat er in mijn ogen niet zozeer om dat je precies weet wat of wanneer iets gaat gebeuren of wat iets oplevert. Het gaat om een behoorlijke garantie op succes bieden. Ik ben van mening dat als managers en directeuren wat meer als ondernemer zouden gaan denken en doen, de drang naar schijnzekerheid sterk zal afnemen.