De online verkopen zijn de afgelopen tijd hard gestegen. De top-10 van e-commercebedrijven groeit dan ook niet zomaar jaarlijks met 20 tot 30 procent. Dat betekent dat bedrijven die ‘slechts’ 15 procent groei met online verkopen realiseren, eigenlijk onvoldoende presteren. Bovendien dreigen grote, kapitaalkrachtige buitenlandse partijen zoals Amazon en Alibaba toe te treden tot de Nederlandse markt. Dat levert druk op om te groeien en gaat gepaard met de nodige groeipijnen. Kunnen ‘achterblijvende’ e-commerce-bedrijven nog actie ondernemen?
Met de regelmaat van de klok verschijnen er publicaties over webgigant Amazon. De onderwerpen variëren van het wellicht toetreden tot de Nederlandse markt, het verkrijgen van een octrooi voor het creëren van een fulfilmentcenter in een zeppelin en de realisatie van een onderwater-distributiecentrum tot en met – meer recent – de bouw van een nieuw dc in Düsseldorf voor de Nederlandse markt.
Meer dan de helft van de online omzet in de VS komt van Amazon. Dit houdt in dat er ook flink wat kapitaal achter zit om de Nederlandse markt te kunnen ‘kopen’. En dat lukt aardig, want Amazon realiseert volgens de Twinkle 100-lijst met grootste online verkopers al zo’n 250 miljoen euro omzet in ons land. Vier keer minder dan marktleider Bol.com (950 miljoen), maar toch altijd nog veel meer dan Mediamarkt (190 miljoen) en Nextail (Blokker Holding, 173 miljoen). En dat terwijl Nederland nog niet eens echt een primaire markt voor Amazon is.
Amazon heeft niet alleen het kapitaal, maar denkt bovendien ook heel anders over afstanden. Wij vinden een trip van Noord- naar Zuid-Nederland of van oost naar west ver, maar voor Amerikanen stelt dat niets voor. In de ogen van Amazon is de Nederlandse markt waarschijnlijk goed te bedienen vanuit Duitsland. Kortom, met de komst van het nieuwe dc in Düsseldorf kan de toetreding van Amazon weleens dichterbij zijn dan je denkt. De eerste serieuze speldenprikken zijn inmiddels uitgedeeld.
Intern probleem
Nederlandse online retailers halen ook regelmatig de media met de bouw van een nieuw (geautomatiseerd) distributiecentrum of de ingebruikname van een state-of-the-art verpakkingsmachine. Goede en noodzakelijke investeringen, maar op tijd en compleet leveren zijn niet de kwesties die het grootste probleem vormen. Het echte probleem zit aan de softe kant.
De gemiddelde leeftijd en het aantal dienstjaren van de (hoogopgeleide) medewerkers is bij deze bedrijven namelijk relatief laag, waardoor er geen kilometers op de ervaringsteller staan. Het gevolg daarvan is dat er te weinig senioriteit is, te weinig inzicht in logistieke processen bij concullega’s en een te softe houding naar logistieke ketenpartners. En ondanks de goede mate van ‘fit’ bij een jong en dynamisch bedrijf ontbreekt het aan doelgerichtheid om logistieke en supply chain-veranderingen daadwerkelijk door te voeren.
Oplossing
Natuurlijk zeggen online retailers dat zij ‘het gevaar van buiten’ met vertrouwen tegemoetzien en dat zij uitgaan van de eigen kracht: groot assortiment, tevreden en trouwe klanten, grote naamsbekendheid, et cetera. Terecht. Verschillende online retailers voeren wel organisatorische aanpassingen door, met als doel meer slagkracht, kortere lijnen en ga zo maar door. Ook erg goed. Maar wat mij betreft is de belangrijkste actie die ondernomen moet worden ervoor te zorgen dat écht gebruik wordt gemaakt van al die slimme mensen die bij deze bedrijven werken, dat ze wat minder ‘lief’ worden.
In het kader van ‘hard op de inhoud, zacht op de relatie’ is het helemaal niet erg om – met focus op de procesoutput en het bedrijfsbelang in het achterhoofd – regelmatig functioneel kwaad te worden. Deze medewerkers zijn slim genoeg, maar zij laten (onbewust) nog te veel gaten vallen in de logistieke besturing met (keten)partners, waardoor zijzelf gefrustreerd raken, planningen steeds uitlopen en (financiële) doelstellingen niet worden gehaald. De onderlinge samenwerking wordt er dan ook niet eenvoudiger op.
Overigens vraag ik mij bij dezelfde groep medewerkers regelmatig af waar de echte logistieke/supply chain-kennis zit. Een paar jaar logistieke ervaring opdoen bij een bekende online retailer staat natuurlijk prima op je cv, maar je moet wat mij betreft dan wel echt impact hebben gehad. Dit alles is voor deze groep medewerkers prima te ontwikkelen en een erg belangrijke stap om het e-commercehuis op orde te krijgen. Als je het mij vraagt, wordt dit punt toch echt onderschat. De toetreders hebben dit ongetwijfeld beter op orde.