De vragen die ik de afgelopen weken regelmatig terug hoor zijn: ‘Hoe komt het toch dat transport nog vaak op het laatste moment mis gaat? Volgens mij kan het slimmer, hoe zie jij dat?’ Ik heb het dan niet over slecht gezekerde ladingen die van vrachtauto’s vallen, een herfstbui die leidt tot filevorming, over track & tracenummers die niet te achterhalen zijn, of – prekend voor eigen parochie – het niet inzetten van een goede onafhankelijke control tower. Ik heb het over het gegeven dat een zending fysiek niet aankomt, terwijl dit administratief wel het geval zou moeten zijn. Of over bedrijven die al jaren laagwaardige producten honderden kilometers over de weg vervoeren, uit gewoonte! Het is toch maar gewoon transport waarbij een product van A naar B gaat. Zo moeilijk is dat toch niet?
Veel bedrijven kampen met de uitdaging om transportmanagement goed in te vullen. Een paar basisvragen zijn: Wie zijn je belangrijkste suppliers/transporteurs? Hoe meet je deze? Wat is het gevolg van lokaal sourcen of inkopen in Azië en zelf het transport regelen? Wat doe ik als er transportproblemen zijn? En hoe zit het met schades tijdens transport? Hoe zorg je voor betrouwbare planningen? Welke modal shifts kan ik inzetten?
De crisis heeft er tevens voor gezorgd dat er veel minder materieel beschikbaar is dan enkele jaren geleden. De ervaring leert dat het transport nogal eens de bottleneck vormt, terwijl dit eigenlijk goed beheersbaar zou moeten zijn. Het is toch de core business van logistiek dienstverleners en control towers?
Welles-nietes
Ik zie bijvoorbeeld in social media regelmatig berichten dat een partij een levering heeft afgeleverd bij de afzender in plaats van bij de geadresseerde; of dat een zending is afgeleverd terwijl de ontvanger van niets weet. Beiden heb ik inmiddels persoonlijk ook ervaren. Het ergste is nog dat het indienen van een klacht of het opbouwen van een heftige e-mailrelatie niet leidt tot de oplossing van het probleem.
Vooruit schuiven lijkt de oplossing, maar dit leidt natuurlijk niet tot een tevreden klant omdat het frustratie en irritatie tot gevolg heeft. Dit spel heet vandaag de dag toch ‘welles-nietes.’ Zendingen die voordelig lijken, worden hierdoor uiteindelijk wel veel duurder áls deze al aankomen. Een pakketje vanuit Azië laten komen kan soms al voor een paar euro, maar wat heb je er aan als het niet of beschadigd aankomt? Dat kan toch anders lijkt mij. De grote vraag is net als altijd: Hoe?
Help
De afgelopen maand ben ik door verschillende verladers gevraagd (die ik nog uit mijn retailtijd ken) om eens goed naar de logistieke (productie)processen te kijken. Wellicht komt dit doordat er weer jaargesprekken worden gepland. Hoe dan ook, het ligt voor de hand om te stellen dat maakbedrijven een beperkte focus hebben op transport en logistiek en dat dit leidt tot onnodige kosten. Vaak zijn processen namelijk al jaren op dezelfde manier ingericht en is het meest voorkomende antwoord op de vraag waarom iets op een bepaalde manier gebeurt: ‘Dat doen we al jaren zo, ga dat maar eens veranderen, succes.’ Toch krijg ik de hulpvraag om eens met een concreet voorstel te komen hoe het beter kan.
Op de één of andere manier is er dan toch aandacht voor transport en logistiek. Dat doe ik natuurlijk graag, maar een voorstel indienen (geen lange rapporten) over hoe je slimmer transporteert, is leuk, maar het wordt nog beter als je ook de verantwoording krijgt en neemt voor de uitvoering hiervan. Hoge financiële besparingen voorschotelen leidt zeker tot aandacht. Maar als het niet helder is hoe je deze concreet kunt realiseren en in welk tijdsvenster, dan heb je er niet zo veel aan. Het klinkt anders wel erg als de bekende worst voorhouden.
Opvallend genoeg staan bedrijven voor deze combinatie van denken en doen steeds meer open. Hoe komt dat nu? Volgens mij ligt het antwoord in de gekozen aanpak en vooral ook doordat steeds duidelijker wordt dat goed geregeld transport een waardetoevoeging is richting je klanten. Op tijd en compleet leveren zou toch geen onderscheidend vermogen meer mogen zijn, want dat is toch wel het minste dat je mag verwachten, toch? Waarom laten de meest recente inzichten in bijvoorbeeld Speed Docking in verschillende Europese landen dan toch een grote spreiding zien op het gebied van tijdig leveren?
De oplossing
Bij veel bedrijven zie ik dat de oplossing ligt bij het goed in kaart brengen van alle transportstromen en de transportkosten. Met mijn retailachtergrond, waarin tot drie cijfers achter de komma zo goed als alles wordt gemeten, kon ik mij niet voorstellen dat zelfs beursgenoteerde bedrijven soms beperkt inzicht hebben in de logistieke- en transportkosten. Maar het gebeurt echt regelmatig dat dit niet bekend is.
Natuurlijk gaat het dan vaak om data uit verschillende ICT-systemen om daar vervolgens analyses op los te laten die op zich complex zijn, maar die wel eenvoudig laten zien hoe de vork in de steel zit. Complexe dingen, simpel maken. Maar (natuurlijk is daar de “maar” weer) met alleen zichtbaar maken, ben je er niet. Ik vind het erg belangrijk om de data zodanig te begrijpen dat je deze kunt vertalen naar de dagelijkse processen. Hiermee maak je namelijk ook het verbeterpotentieel tastbaar en kun je als bedrijf bewuste (transport)beslissingen nemen.
Echt procesdenken gaat dan natuurlijk wel veel verder dan een paar vragen stellen en stapje-voor-stapje-denken, want dat is toch wel iets dat voor een groot deel in je DNA moet zitten. Je kunt dit natuurlijk wel trainen, maar een goede slager zal immers niet zomaar de beste bakker worden.
De oplossing voor slimmere transportstromen (dat geldt eigenlijk voor veel logistieke vraagstukken) ligt volgens mij dan ook wederom in de combinatie van samenwerking en data- en procesanalyses. Data levert namelijk inzicht, maar de oplossing ligt in het proces.