Binnen supply chain management en in de logistiek roepen we al jaren dat we met logistiek en goed ingerichte ketens waarde toevoegen voor klanten. Ik ben het hier natuurlijk helemaal mee eens, maar het is niet goed dat bij veel bedrijven logistiek nog steeds als een kostenpost wordt gezien en dat het succesvol implementeren van supply chain management nog vaak meer een droom is dan dat er daadwerkelijk gerichte stappen worden gezet. Hoe komt het nu dat veel logistiekelingen een kermisleven leiden, logistiek nog steeds een kostenpost is en supply chain management nog zoiets is als de ver-van-mijn-bed-show?
Ik heb al eens eerder aangegeven dat logistieke mensen niet goed zijn in marketing. Successen vieren we nauwelijks en erover communiceren is gevaarlijk. Immers, als morgen de prestatie achterblijft, dan gaat onze kop eraf, dus laten we maar rustig blijven. Een beetje overdreven wellicht, maar zolang we zelf nog sterk gericht zijn op het terugdringen van kosten binnen de logistiek, zal het beeld over de toegevoegde waarde ook nooit veranderen. Sterker nog: finalisten van logistieke en supply chain-verkiezingen, de boegbeelden, hebben met elkaar voor een groot deel gemeen dat zij een sterke efficiencyslag hebben bereikt met anders verpakken, Lean implementeren, mechanisatie, et cetera. Kortom, het gaat altijd over kostenreductie.
Hoogleraren die een pleidooi houden over de toegevoegde waarde van logistiek en supply chain management krijgen (wat mij betreft onterecht) te horen dat ze te ver van de praktijk staan, terwijl zij die dagelijks logistiek beleven weer niet toekomen aan vooruitdenken omdat ze een kermisleven leiden. Ze bouwen hun attracties op, om vervolgens na korte tijd alles weer af te breken en naar de volgendeopportunity te gaan. Nieuwe ronde, nieuwe kansen. Elke kermisdag weer, maar steeds blijkt dat overleven de boventoon voert.
Knijpen maar
Transportkosten moeten omlaag, leadtimes moeten nog korter (ongeacht of hier een klantvraag tegenover staat), de productiviteit moet omhoog, investeringen worden uitgesteld, et cetera. De gedachte is dat als we maar op veel terreinen bezig zijn met kostenbesparingen, dat uiteindelijk wel leidt tot het gewenste resultaat. We laten de hoeveelheid tijd die er is ingestopt maar buiten beschouwing. De getallen in een Excel-file geven namelijk het gewenste resultaat aan. Er zijn zelfs bedrijven die jaar op jaar minimaal 5 procent kosten moeten besparen.
Besparingen realiseren is prima, want waarom zou je onnodig geld uitgeven? Maar ooit is de rek er wel uit, lijkt mij. Het verder uitknijpen van ketenpartijen stroomopwaarts biedt niet de oplossing, terwijl dit wel bijna altijd de eerste stap is die wordt genomen bij het reduceren van kosten in de supply chain.
De integrale aanpak heeft mijn voorkeur, maar daarvan is dan weer het nadeel dat dit vraagt om supply chain management en dat heeft dan weer (onterecht) iets wazigs als samenwerken en langetermijndenken aan zich kleven. Dat terwijl we vaak liever vandaag een klein resultaat laten zien dan over een paar maanden een groter effect. Die stilte voor de storm voelt niet zo lekker, want ja, wat moet je doen als het achteraf toch tegenvalt omdat er geen garantie op succes bestaat. Of bestaat die wel?
Oplossing
Als interim-manager weet ik dat managers en directeuren wel weten dat het allemaal wat efficiënter kan, omdat er vaak activiteiten worden uitgevoerd die geen waarde toevoegen voor de klant (denk bijvoorbeeld aan het knippen en plakken van gegevens tussen verschillende systemen). Maar toch, hier iets aan doen is een ander verhaal. Want ja, klanten willen altijd meer, kosten moeten omlaag en budget is er eigenlijk ook niet.
Kortom: ‘we’ komen er niet aan toe. Mijn ervaring is dat waardetoevoeging vooral zichtbaar wordt door op de werkvloer heel praktisch processen te doorlopen en medewerkers de vraag te stellen wat zíj zouden veranderen als ze de baas zouden zijn. Op deze manier stel je een supply chain check op waardoor met een aantal dagen werk zichtbaar wordt waar de kansen liggen, wat gezien de bedrijfs- en marktsituatie haalbaar is, en natuurlijk het antwoord op de vraag hoe je daar komt.
Oké, zo simpel is het natuurlijk ook weer niet, maar uit ervaring weet ik dat het goed te doen is. Veel inzicht in korte tijd, zonder dikke rapporten die toch in de bureaulade verdwijnen. Een goede eerste stap om klantwaarde te vergroten, waarbij de combinatie van supply chain-kennis, verandermanagement en, last but not least, empathisch vermogen leidt tot succes: namelijk tegen lagere kosten meer waarde voor klanten bieden. Het kan. Het kermisleven binnen de logistiek en de supply chain houdt dan op!